بیشتر افراد با دونوع گیربکس مرسوم خودروها آشنایی دارند:گیربکس دستی و اتوماتیک
همانطور که از نام آن ها مشخص است،در نوع دستی راننده با فشار دادن پدال کلاچ و استفاده از دسته دنده ی موجود در کنسول مرکزی بین کابین خودرو،به شکل دستی،تعویض دنده را انجام می دهد.در نوع اتوماتیک،پدال کلاچ وجود ندارد و راننده فقط با گاز و ترمز سرکار دارد.مبدل گشتاور و کلاچ به دور از چشم راننده به کار خود ادامه می دهد تا سواری راحت تری برای سرنشینان فراهم شود.گیربکس های اتوماتیک خود به چند دسته ی دیگر با فناوری های مختلف تقسیم می شوند.

 

انواع گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک CVT (سیستم انتقال متغیر پیوسته)
سیستم انتقال نیمه اتوماتیک (SAT)
گیربکس نیمه اتوماتیک دبل کلاچ (DCT)
گیربکس اتوماتیک DSG(گیربکس تعویض مستقیم)
گیربکس اتوماتیک تیپ ترونیک (Tiptonic)

 

اما بین گیربکس های دستی و اتوماتزویک،یک حالت میانه وجود دارد.این نوع گیربکس ها،که اکثرا از امکان تعویض دنده ی دستی بدون کلاچ برخوردار هستند،به نیمه اتوماتیک،دستی بدون کلاچ یا خودکار شهرت دارند.گیربکس های کلاچ دوبل یا دوال کلاچ (Twin_clutch یا Double clutch,Dual clutch) که به صورت اختصار DCT گفته می شوند،در ساختار دارای عملکردی ترکیبی از انواع دستی و اتوماتیک هستند.برخلاف دو گیربکس دیگر،که عملکردشان از روی نام گذاری آنها قابل تشخیص بود،گیربکس دو کلاچه به معنی وجود دو کلاچ پدال زیر پای راننده نیست.

 

گیربکس دو کلاچه DCT چیست؟

جعبه دنده دو کلاچه یا گیربکس کلاچ دوبل یا دوال کلاچ که از این به بعد با عنوان DCT از آن یاد می کنیم،در اصل یک نوع گیربکس اتوماتیک است که با دو کلاچ مختلف کار می کند.هر کلاچ در این سیستم به دنده های زوج و فرد متصل شده است،به همین خاطر می توان عملکرد آن را در قالب طرحی متفاوت از ترکیب دو گیربکس دستی هم بیان کرد.

 

تاریخچه گیربکس دو کلاچ DCT

گیربکس DCT توسط مهندس فرانسوی،ادولف کگرس قبل از جنگ جهانی دوم در تلاش برای یافتن راهی جهت انتقال خودکار دنده وسایل نقلیه،اختراع شد.اما شروع جنگ مانع اجرای این ایده شد.اولین نمونه ی کامل توسط هری وبستر،مهندس بریتانیایی در شرکت اتوموتیو پروداکتس(Automotive Products)روی مدل هایی چون نسل اول فورد فیستا،فورد رنجر و پژو 205 در اوایل دهه ی 1980،سوار شد.پس از این مهندسان پورشه و آئودی نمونه های مخصوص به خود را در خودروهای مسابقه ای موزذ استفاده قرار دارند.گیربکس دو کلاچه ی پورشه موسوم به PDK در مدل های 956 و 962C نصب شده بود.پس از این فولکس واگن با نسل چهارم هاچ بک گلف نسخه ی R32 اولین خودروی جاده مجهز به گیربکس DCT را عرضه کرد.تا به امروز،فولکس واگن و فورد بزرگترین خودرو سازانی بوده اند که از گیربکس DCT در محصولات خود استفاده کرده اند.

گیربکس کلاچ دوبل چگونه کار می کند؟

در گیربکس های DCT،دو کلاچ موجود در سیستم توسط ابزار الکترونیکی و هیدرولیکی و بدون دخالت راننده کار می کنند.در این حالت DCT یک گیربکس خودکار است اما برخلاف نوع مرسوم اتوماتیک،کلاچ های آن مستقل هستند.
برای مثال در یک خودروی مجهز به جعبه دنده ی 6 سرعته ی DCT،یک کلاچ با دنده های 4،2،6 و کلاچ دیگر با دنده های اول،سوم،پنجم و عقب درگیر است.این طرح باعث می شود که خبری از اختلال ارتباط بین پیشرانه و گیربکس نباشد.

 

تفاوت گیربکس DCT با سایر گیربکس ها(چه دستی و چه اتوماتیک)

برخلاف گیربکس های دستی که تمام دنده ها در یک شفت یا لنگ قرار گرفته اند،DCT دنده های زوج و فرد روی دو شفت با طرح هم جا خوش کرده اند.کلاچ بزرگ تر با دنده های زوج و کلاچ کوچک تر با دنده های فرد مرتبط است به همین دلیل،اختلالی در انتقال قدرت انجام نمی شود و تعویض دنده در سرعت بالا صورت می پذیرد.
تفاوت دیگر DCT با گیربکس های اتوماتیک،فقدان مبدل گشتاور در آن است.گیربکس های DCT از کلاچ های چند صفحه ای خیس یا دو کلاچ یک صفحه ای خشک استفاده می کنند.در نوع خیس،سیال موجود از ایجاد حرارت و اصطکاک زیاد جلوگیری می نماید.در این طرح،گیربکس توانایی مدیریت گشتاورهای بالاتر از 350 نیوتن متر را دارد.از طرفی در نوع خشک،گشتاور نهایتا به 250نیوتن متر محدود است،اما مصرف سوخت بسیار بهینه تر خواهد بود.نوع خیس در خودروهای پرفورمنس و قدرتمند،و نوع خشک در مدل های شهری و اقتصادی استفاده می شود.

 

مزایا و معایب گیربکس DCT

از بهترین مزیت های گیربکس های DCT،میتوان به تجربه ی رانندگی لذت بخش با آن اشاره کرد.علاوه بر تعویض دنده ی سریع و اتوماتیک،امکان تغییر آن به حالت نیمه خودکار هم وجود دارد.میانگین تعویض دنده حدود 8 میلی ثانیه است و به نوبه ی خود از هر مدل گیربکس دیگری سریع تر است.شتاب گیری با خودروهای مجهز به DCT بسیار جذاب و بدون تکان شدید است که سواری را برای همه سرنشینان،راحت تر می کند.اما مزیتی که بیش از همه خریداران خود را مجذوب می کند،مصرف سوخت بهینه تر باشد.به دلیل اینکه جریان انتقال قدرت در خودروهای مجهز به DCT مداوم است،مصرف سوخت به طور قابل توجهی کمتر شده است.
نکته ی منفی DCT را میتوان در قیمت بالاتر ساخت و تعمیر و پیچدگی زیادتر خلاصه کرد.بسیاری از خودروسازان مانند لامبورگینی،بی ام و،کیا،چری،مرسدس بنز،فولس واگن،فراری،هیوندای،میتسوبیشی،نیسان،رنو و … از این نوع گیربکس در محصولات متنوع خود استفاده می کنند.

 

گیربکس DCT بهتره یا CVT؟مقایسه گیربکس DCT با CVT

استفاده از DCT در اتومبیل،هزینه تولید آن را به شکل محسوسی بالا می برد.به همین علت،بسیاری از خودروسازان به دنبال نوع ارزان تر گیربکس اتوماتیک هستند.از گیربکس های متغیر پیوسته (Continuously variable transmi ssion) یا CVT میتوان به عنوان معروفترین آنها یاد کرد.گیربکس های CVT مصرف سوخت بهینه و سواری راحت تررا ممکن می کنند اما توانایی مدیریت گشتاورهای بالا و ترمز موتور را ندارند،به همین دلیل است که بیشتر خودروهای خانوادگی،اقتصادی و شهری از این نوع گیربکس استفاده می کنند و مدل های آفرود،اسپرت و سوپر اسپرت به نوع دیگری مجهز هستند.

 

 

ضمن تشکر و قدردانی از مطالعه مقاله فوق ازقسمت آی تی گروه بازرگانی برادران امیدواریم برای شما سروران مفید واقع شده باشد.

 

 

                                                           * پیروز و موفق باشید *